ఉగాది శుభాకాంక్షలతో:

ఉగాది శుభాకాంక్షలతో:

సీ.
క్రొత్త వత్సరమంచు కుహు కుహూ రవముల/
గండుకోకిల పాడె గళము నెత్తి!
కొమ్మకొమ్మకు నొక్క  క్రొత్త చిగురు దాల్చి/
యా రసాలము పట్టె తోరణముల!
తెలిమంచు పరదాలు తొలగించి విరిసి - ము/
స్తాబయ్యె చక్కగా ధరణి భామ!
పూల నెత్తావిని దాలిచి చిరుగాలి/
మెలమెల్ల మేనుల పలుకరించె!

ఆ. వె.
పక్షి వృక్ష తతులు, ప్రకృతి యంతయును వ/
సంతునాగమమున సందడించు/
శుభతరుణ ముగాది సుఖసౌఖ్యముల నిచ్చి/
యెలమి పంచు గాత యెల్లరకును!

-- రాధేశ్యామ్ రుద్రావఝల
09.04.2024

సమస్య: జారులజూచి వందనము సల్పిరి భక్తులు ముక్తి పొందగన్!

సమస్య:
జారులజూచి వందనము సల్పిరి భక్తులు ముక్తి పొందగన్!

ఉత్పలమాల:

శ్రీ రమణీయమూర్తియగు శ్రీపతి రూపము చూడగోరుచున్/
బారులు తీరు భక్తులకు వారధులై కడు పూజ్యభావమున్/
వారక కర్ణ పేయముగ పాశురగానము చేయుచున్న పూ/
జారులజూచి వందనము సల్పిరి భక్తులు ముక్తి పొందగన్!

హోలీ పర్వదిన శుభాకాంక్షలతో..

ఆ. వె.
పత్ర పుష్పములకు వర్ణముల్ వేవేల
నద్దు చిత్రకారు డాతడెవరు?
ప్రకృతి కాంత మేన వన్నెల చిలికించి
యలరు నెవరది పరమాత్మఁ దక్క!

-- రాధేశ్యామ్ రుద్రావఝల
25.03.2024

కాళిదాసు - చిటికినవేలు

శ్లో|| 

పురా కవీనాం గణనాం ప్రసంగే, 

కనిష్ఠికాధిష్ఠిత కాళిదాసః |

అద్యాపి తత్తుల్యకవే రభావా, 

దనామికా సార్థవతీ బభూవ ||

పూర్వకవుల గణన మొదలిడగ కనిష్ఠి/

కమున లెక్క కొచ్చె కాళిదాసు!

పిదప వేరు కవిని పేర్కొన లేక య/

నామిక తగినట్టి నామమయ్యె!

- రాధేశ్యామ్ రుద్రావఝల

సమస్యా పూరణము: అమ్మలు మువ్వురున్ కలిసిరమ్మహనీయుడు ఘంటమూనగన్!

సమస్య: 
అమ్మలు మువ్వురున్ కలిసిరమ్మహనీయుడు ఘంటమూనగన్!

నా ప్రయత్నం: 

ఉత్పలమాల:
"అమ్మలగన్న యమ్మ" యని యా ముగురమ్మల వేల్పుఁ, జాల పె/
ద్దమ్మను తా మదిన్ దలచి యా కవి పోతన  వ్రాయబూనె, కా/
వ్యమ్ముగ  విష్ణుగాథలను భాగవతంబు తెనుంగు జేయ, నా/
యమ్మలు మువ్వురున్ కలిసిరమ్మహనీయుడు ఘంటమూనగన్!

- రాధేశ్యామ్ రుద్రావఝల 

ఆముక్త మాల్యద లోని పద్యానికి తేటగీతిలో భావానుసరణ:

శ్రీకృష్ణ దేవరాయల కృతి ఆముక్తమాల్యదలో వర్షఋతు వర్ణన :

ఆముక్త మాల్యద/ 4-118

చంపకమాల.

తడితల డిగ్గి ముంప జడతం దుది ఱెప్పలఁ గన్ను విప్పి పు/
ల్పొడచుచు నీరు ముంగరలపోలిక ముక్కునఁ గూడ నోటఁ గొం/
తొడియుచు గూఁటి కఱ్ఱ సగమెత్తుచు ఱెక్క విదుర్పు మున్నుగా/
వడకుటె గాక చేష్టుడిఁగె పక్షులు వక్షము జానువుల్ చొరన్!

*********
ఆముక్తమాల్యద లోని పై పద్యానికి తేటగీతిలో నా ప్రయత్నం:

వానజోరుకు తడవగ పక్షుల తల/ 
లా జలంపు బిందువు కన్నుల కొనకు డిగి /
పులుగు ఱెప్పలార్పగ, నంత పొలుపుమీరి/ 
ముక్కుకొనజేరి ముత్యపు ముక్కెరౌచు! 

గూటిచితుకులు తడవగ, తాఁటి కొనుచు/ 
రెక్క లల్లార్చి చలి సోక నొక్క క్షణము/ 
వణికి తమ పక్షముల చేర్చి వక్షములకు/ 
పిట్టలుండెను చెట్లపై బిఱ్ఱ బిగిసి! 

*********

తమ సవరణతో పద్యాన్ని అందంగా మలచిన గురువులు శ్రీ సాంప్రతి సురేంద్రనాథ్ గారికి నమస్కారములు, ధన్యవాదములు.

🙏🙏🙏🙏

- రాధేశ్యామ్ రుద్రావఝల 
12.10.2023

న్యాయస్థానములు..!

ఆ.వె.

పాత రాతి కట్టు భవనపు గదులవి/

కప్పు నాని పోయి కారు చుండు/

ఘనము వాని చరిత గతమహో యనగను/

కూలిపడక నిలచు కోర్టు హాళ్ళు..!

ఆ.వె.

నలుపు గౌను తొడిగి పలు వాదనమ్ముల/

వినుచు తీర్పులీయ విసుగులేక/

పెద్దగద్దెమీద పేరిమి కూర్చున్న/ 

జనుల వేలుపతడు జడ్జిగారు!

ఆ.వె.

నల్ల కోటు వేసి న్యాయదేవత సాక్షి/

కాగితముల దొంతు కౌగలించి/

గాలి లేని యిరుకు గదులలో వాదనల్/

నడుపు నతని పేరు న్యాయవాది!

ఆ.వె.

తెలుపు యూనిఫార్ము నెలమి జడ్జి కడను/ 

నిలచి యెర్ర పగిడి తలను దాల్చి/ 

యరుణపు పటకానెగుర వేయుచు జనుల/ 

మూడుసార్లుపిలచు వాడు ప్యూను!!

ఆ.వె. 

దీనులగుచు మిగుల దిక్కులు చూచుచు/ 

చెమట గ్రక్కుకొనుచు చింతపడుచు/ 

తమను పిలుతు రనుచు తలుపుల వ్రేలాడు/ 

కర్మ కాలి వారు కక్షిదార్లు!

- రాధేశ్యామ్ రుద్రావఝల

7.06.2018

**************************************

దీనికే కొనసాగింపు:

ఆ.వె.

బల్ల కలదు కాని పైకప్పు మరి లేదు/

కలదు స్టూలు కాని గచ్చు లేదు/

ఒక్క కేసు కోసమురక లెత్తుచునుండు/

చెట్టు కింద ప్లీడ రిట్టు లుండు..!

యేచూరి చంద్రశేఖర మూర్తి అని మామిత్రుడి ఐడియా ని నేను పద్య రూపంలో వ్రాసినది.. 

(07.06.2018)

శిక్ష: 

ఆ.వె.

శిక్ష పడ్డవాడు చెడ్డవాడనికాదు/

పడనివాడె మంచివాడు కాదు/

శిక్షపడినపిదప చెడ్డేది మంచేది 

యన్నినొక్కరీతి నెన్న బడును..!!

తే.గీ.

దొరకు నంత వరకు పెద్ద దొరలు కాని/

దొంగలౌదురు వారలు దొరికినంత/

దొరకకుండగ దొంగలై దోచుకొనుట/

దొరలకే సాధ్యమౌనట్టి దొంగవిద్య!

- రాధేశ్యామ్ రుద్రావఝల

(9.06.2018)

రాయలవారి మీద మరొక పద్యం..!

ఇప్పుడే రాయలవారి మీద మరొక పద్యం ప్రయత్నించాను..!

సీ.

బ్రహ్మ చేసిన సృష్టి వైవిధ్యమౌరీతి/

కల్పించితీ వొక్క కావ్యమునను!

విష్ణుతేజముతోడ పృథివి నేలంగ స్థి/

రముగ నిల్చెను నీదు రాజ్యలక్ష్మి !

కదనాన నీ తీక్ష్ణ ఖడ్గచాలనమున/

రుద్రాంశ దునిమె శత్రువుల తరిమి!

దిక్పాలకుల తోడి దేవేంద్ర సభఁ బోలి/

తీరె నీ సభ యష్ట దిగ్గజముల!

తే.గీ.

యిన్ని యంశలు నొకనిలో నెట్లు కలిగె/

నెన్ని పుణ్యాల ఫలమవో ని ద్ధరిత్రిఁ/

బుట్టి, నడయాడి, పాలించి, పొలుపు మీఱ/

కీర్తి శిఖరాల నందితి కృష్ణరాయ!

సాహితీ సమరాంగణ సార్వభౌమ!

- రాధే శ్యామ్ రుద్రావఝల

07.10.2023

🙏🙏🙏

సవరణ (12.10.2023) : 

సీ.

బ్రహ్మ చేసిన సృష్టి వైవిధ్య మెల్లను /

కల్పించితీ వొక్క కావ్యమునను!

విష్ణుతేజముతోడ పృథివి పాలించి  స్థి/

రముగ నిల్పితి నీదు రాజ్యలక్ష్మి !

కదనాన నీ తీక్ష్ణఖడ్గవైదగ్ధి రు /

ద్రాంశతో దునుమాడి తరుల తరిమి!

దిక్పాలకుల తోడి దేవేంద్రు విభవాన  /

తీర్చితి సభ నష్టదిగ్గజముల!

గీ.

నిన్ని యంశలు నొకనిలో నెట్లు కలిగె/

నెన్ని పుణ్యాలఫలమవో యి ద్ధరిత్రిఁ/

బుట్టి నడయాడి పాలించి పొలుపు మీఱ/

కీర్తి శిఖరాల నందితి కృష్ణరాయ!

సాహితీ సమరాంగణ సార్వభౌమ!

- రాధేశ్యామ్ రుద్రావఝల

పద్యములో తగు సవరణలు సూచించిన శ్రీ రామారావు మాస్టారికి, శ్రీ భైరవభట్ల కామేశ్వరరావు గారికి ధన్యవాదములు.🙏🙏🙏

పుత్రికల దినోత్సవమును పురస్కరించుకొని..!

అందరికీ నమస్కారమండీ..! ఇవాళ Daughter's Day సందర్భంగా వ్రాసిన పద్యాలివి..!

🙏🙏🙏

తే.గీ.

ఊహ జేసి *పుత్రికల దినోత్సవమున,*

నీదు బాల్యచేష్టలను వర్ణింపగాను!

వచ్చె నాపాత మధురాలు ప్రాత బడక/

తలపున వెను వెంటనె చిట్టి తల్లి, యిట్లు!

సీ.

ఉత్కృష్టమౌ తండ్రి యుద్యోగమందితి/

పొత్తిళ్ళలో నిన్ను నెత్తుకొనగ! 

ఉంగా యనుచు చాల నూసులాడితి వీవు/

వేళ తెలియలేదు వినుచునుండ!

దోగాడి యిల్లెల్ల దోబూచులను మము/

త్రిప్పుకొంటివి కన్ను త్రిప్పనీక!

చిన్ని యడుగులేయు చిట్టి పాపగనీవు/

గుమ్మాల దాటచో గుబులు నాకు!

శ్రుతిలోన గొంతును జతకలిపిన నాడు/

మరచితి ననునేను పరవశమున!

ఆ.వె.

నాన్న యనెడు పిలుపు విన్న యంతను పుల్క/

లెత్తి మమత పండు నెడద నిండ!

కూతురున్న యింట కూర్మియె పంట! యా/

తండ్రి కన్న నెవరు ధన్యుడిలను!?

తే.గీ.

జోడుపిలకల తోడను జోకచేసి/

మోము పౌడరద్ది, తొడిగి బుట్టగౌను, 

పూన్చి కళ్ళకు కాటుక, బుగ్గ చుక్క/

దిద్ది నినునిల్పె మీ యమ్మ, ముద్దు గాను!

తే.గీ.

మొదటి సంతానమై ప్రియ పుత్రి వౌచు/

మేర లేని యాప్యాయతన్ చూరగొన్న/

మాదు హృదయ పీఠపు రాకుమారి వీవు/

యశము, సంపద భృశముగ నందు మమ్మ!

- రాధేశ్యామ్ రుద్రావఝల 

సమస్య: చూచిననొక్కటౌను మరి చూడనిచో మరొక్కటగు

సమస్య: చూచిన నొక్కటౌను మరి చూడని చో మరొక్కటగు!
అష్టావధానము వేదిక: వై వి యెస్ మూర్తి ఆడిటోరియమ్, ఆంధ్రాయూనివర్సిటీ
అవధాని: శ్రీ తాతా సత్యసందీప్ శర్మ
పృచ్ఛకులు: శ్రీ భైరవభట్ల విజయాదిత్య గారు

అవధాని గారి పూరణ:
మధ్యాక్కఱ.
కాచుచు విశ్వమంతటిని గాంచదె యంబిక సతము/
ప్రోచవె యామె దృక్కులవి పూర్ణముగా ప్రజనిలను/
యోచన చేసి చూడ సమయోచిత రీతిని యామె/
చూచిన నొక్కటౌను మరి చూడని చో మరొక్కటగు!

నా పూరణ:
మధ్యాక్కఱ.
చూచితి నప్పరావనెడు షోకుల బాల్య మిత్రు, నట/
దోచిన నాదు వస్తువుల తోడ ఖుషీల చేయగను!
వేచితి కన్నుదాట, మరి వేడుక కైన వాఁడు నను/
చూచిన నొక్కటౌను మరి చూడనిచో మరొక్కటగు!